KHÍ TRÀ trong PHỔ NHĨ

KHÍ TRÀ trong PHỔ NHĨ

1, Vô, chân khí của tinh, khí, thần

Vô, là khí.                                            

Khí trong văn hóa Trung Hoa chiếm một vị trí vô cùng quan trọng, đồng thời cũng là một giá trị truyền thống vô cùng quý báu và độc đáo của Trung Hoa. Trong văn hóa phương Tây, từ trước đến nay chưa từng tồn tại khái niệm về 'khí'. Đặc biệt, họ chú trọng khoa học hơn, nhưng chức năng của khoa học lại chưa được phát triển toàn diện. Dù họ có cơ hội tiếp cận các tài liệu liên quan đến 'khí' của Trung Quốc, nhưng vì không thể phân tích bởi khoa học, nên thường bị các nước phương Tây xem như mê tín hoặc thần thoại thiếu thực tế.

Tinh, khí, thần là cội nguồn tổng thể của văn hóa Trung Hoa. Các lĩnh vực như võ thuật, y học, văn học, triết học, thậm chí cả thuật bói toán, cũng như ăn uống và sinh hoạt hằng ngày, đều chịu ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp từ chúng.

Phong tục sinh hoạt, phương pháp tư duy và cách biểu đạt của dân tộc Trung Hoa đều xoay quanh 'tinh, khí, thần' để phát triển, đồng thời coi đây là cốt lõi của "đạo thường", từ đó hình thành một quá trình văn hóa kế thừa và tiếp nối liên tục.

Thông thường, để hiểu sâu hơn về văn hóa Trung Hoa cần phải lấy 'tinh, khí, thần' làm căn cứ.

Luyện tinh hóa khí, luyện khí xung thần, luyện thần phản hư" là kim chỉ nam trong việc tu thân dưỡng tính của Đạo giáo. Tinh, khí và thần, trong đó khí nằm ở vị trí trung gian, đóng vai trò kết nối trước và sau. Khí cũng nằm giữa cái hữu hình và cái trừu tượng, thường được coi là cầu nối giữa thế giới vật chất và phi vật chất.

Khí ở vị trí trung tâm, đảm nhận vai trò điều hòa và xúc tác. Đương nhiên, luyện tinh có thể hóa thành khí, tức là việc rèn luyện cơ thể xác thịt có thể thúc đẩy sự phát triển khí. Vì vậy, dù các môn thể thao phương Tây gần như chỉ tập trung vào việc tăng cường cơ bắp, không có thiết kế nào hướng đến luyện khí, nhưng nhờ vào chức năng "luyện tinh hóa khí", các môn thể thao này ít nhiều cũng nâng cao chất lượng của khí và thần.

Trong ẩm thực cũng vậy, các thực đơn hay đơn thuốc ở phương Tây thường không nhấn mạnh đến việc thông kinh hoạt lạc hay bổ khí hành khí. Tuy nhiên, trong các thực phẩm thông thường hoặc một số dược liệu, vẫn có tác dụng bổ khí. Đồng thời, nhờ sự phát triển đầy đủ của cơ thể, việc lưu thông chân khí trong kinh lạc cũng được kích thích, từ đó được thúc đẩy và tăng cường.

Dẫu vậy, các hoạt động thể chất, chế độ ăn uống và y học phương Tây chỉ là phương pháp dưỡng khí mang tính gián tiếp. Trong văn hóa truyền thống Trung Hoa, việc dưỡng huyết, bổ khí, tăng thần lại có các phương pháp riêng. Khí trong văn hóa phương Tây mang tính tiềm ẩn, quá trình hình thành thường thụ động và gián tiếp; trong khi ở văn hóa phương Đông, khí đã trở thành một khái niệm cụ thể, có vị trí nổi bật, và từ lâu đã hình thành một hệ thống xử lý khí trực tiếp và tích cực. Đặc biệt, khí mang lại những kết quả kỳ diệu vượt ngoài khoa học trong các lĩnh vực như y học, võ thuật, và phong thủy.

Vô là một thứ không thể nhìn thấy, giống như ở phía trên ngọn lửa. Người Trung Quốc thường gọi chung những thứ liên quan đến 'năng lượng' mà không thể cảm nhận cụ thể là khí. Ví dụ như khí trời, điện khí, khí thế, khí sắc của con người... Trong đó, loại khí lưu thông trong kinh lạc của cơ thể, thúc đẩy sự phát triển và hoạt động của toàn bộ chức năng cơ thể, được gọi là chân khí, cũng chính là 'khí' trong tinh, khí, thần.

Trong y học hiện đại, loại khí này đã được công nhận và đặt tên là năng lượng sinh học hoặc năng lượng thần kinh.

Đồng thời, trong những năm gần đây, người ta đã phát hiện rằng trong các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật nói chung, cũng như trong nhiều dược liệu Đông y, đều chứa hàm lượng phong phú “germani hữu cơ”. Hàm lượng germani hữu cơ cao nhất được tìm thấy trong linh chi và nhân sâm, và nó còn được gọi là “nhân sâm tố”.

Sau khi được cơ thể hấp thụ, germani hữu cơ sẽ lưu thông trong các kinh lạc, có tác dụng khai thông và tăng cường cả chất lượng lẫn số lượng chân khí, từ đó đạt được chức năng gọi là “bổ khí".

Đồng thời, germani hữu cơ còn có khả năng kết hợp với các ion dương kim loại nặng độc hại trong cơ thể, giúp thải ra ngoài, mang lại tác dụng làm sạch máu, thúc đẩy quá trình trao đổi chất, ngăn ngừa lão hóa, tăng cường hệ miễn dịch và đảm bảo sức khỏe con người. Germani hữu cơ có tính tan trong nước và cơ thể có thể hấp thụ, nhưng độ hòa tan trong nước của nó rất thấp, dẫn đến phần lớn germani hữu cơ trong thực phẩm bị thất thoát qua quá trình bài tiết.

Theo những hiểu biết ban đầu, germani hữu cơ dễ dàng hòa tan trong nước hơn khi kết hợp với các polysaccharide. Vì vậy, các thầy thuốc Đông y thường khuyên không nên nhai sống hoặc chỉ ngâm nhân sâm trong nước sôi để uống, vì cách này hiệu quả bổ khí không cao. Tốt nhất nên sử dụng các nguyên liệu như thịt nạc, táo đỏ để hầm hoặc sắc lâu, và chỉ uống phần nước. Điều này giúp tăng hiệu quả bổ khí, có lẽ do germani hữu cơ trong nhân sâm đã kết hợp với các polysaccharide từ thịt hoặc gạo trong quá trình nấu, hòa tan vào nước dùng, từ đó cơ thể có thể hấp thụ được lượng lớn germani hữu cơ.

2, Khí trong Trà Phổ Nhĩ ở đâu?

Vào thập niên 1980, sau khi các nhà khoa học Đức phát hiện ra germani hữu cơ, điều này đã gián tiếp mang lại sự giải thích cụ thể và khoa học cho khí, một trong những yếu tố huyền bí nhất trong truyền thống của Trung Hoa.

Đầu tiên, loại khí mà người Trung Quốc coi là báu vật nhưng người phương Tây chỉ xem là chức năng "tâm lý" hoặc "thói quen", cùng với nhân sâm - từng bị đánh đồng là có giá trị dinh dưỡng giống như củ cải trắng, đã được y học hiện đại xác nhận vai trò và hiệu quả y học của nó. Từ đó, khái niệm chân khí của người Trung Quốc, tức là năng lượng sinh học, đã được phát triển.

Hơn nữa, từ linh chi, người ta đã chiết xuất được lượng lớn germani hữu cơ, sử dụng như một loại thuốc đặc hiệu chống ung thư. Ngoài ra, còn phát hiện rằng các loại thực vật như lá trà cũng chứa thành phần germani hữu cơ.

 (Trích từ trang thứ hai của "Công ty Xuất Nhập khẩu Trà tỉnh Vân Nam").

Đất đỏ là loại đất phù hợp nhất cho sự phát triển của thực vật, kết hợp với khí hậu ôn hòa, Vân Nam được mệnh danh là "Vương quốc thực vật".

Trà Phổ Nhĩ của Vân Nam thuộc giống trà lá to, các vườn trà cổ xưa đều có dạng cây gỗ cao lớn. Lá trà dày và to, chứa hàm lượng cao các thành phần như catechin và khoáng chất. Đồng thời, hàm lượng germani hữu cơ trong trà cũng tương đối phong phú, vì vậy trà Phổ Nhĩ của Vân Nam thực sự là một trong những loại thức uống có tác dụng bổ khí.

3, Tác dụng bổ khí và nâng cao tinh thần

Trà có thể bổ khí và nâng cao tinh thần, điều này thường được những người yêu trà nhắc đến.

Tuy nhiên, trong y học cổ truyền Trung Hoa, người ta tập trung nhiều vào dưỡng huyết và bổ khí, gần như không cho rằng cần phải đặc biệt nâng cao tinh thần. Bởi vì khi cơ thể rơi vào trạng thái mệt mỏi, tinh thần uể oải hay suy nhược, nguyên nhân gốc rễ thường là do thiếu khí và huyết. Do đó, việc điều trị nên bắt đầu từ dưỡng huyết và bổ khí, khi khí huyết dồi dào thì tự nhiên sẽ giúp tăng cường trí tuệ và nâng cao tinh thần, đó chính là phương pháp điều trị từ gốc.

Nếu chỉ vì muốn tỉnh táo ngay lập tức mà dùng thuốc để kích thích tinh thần, điều này chỉ có tác dụng tạm thời, tương tự như việc hút thuốc lá hay sử dụng chất kích thích. Cách làm này không chỉ không bền vững mà còn để lại hậu quả nghiêm trọng, vi phạm nguyên tắc sức khỏe của cơ thể.

Tác dụng nâng cao tinh thần của trà là do trong lá trà tươi chứa nhiều caffeine và các thành phần kích thích khác. Khi những thành phần này kích thích hệ thần kinh não bộ, chúng sẽ tạo ra cảm giác tỉnh táo, mang lại tác dụng nâng cao tinh thần.

Trong số các loại trà, Phổ Nhĩ xanh(mới làm) và Phổ Nhĩ sống (thời gian ủ ngắn) chứa nhiều chất kích thích hơn hẳn các loại trà khác, do đó tác dụng nâng cao tinh thần của chúng cũng mạnh mẽ hơn sau khi uống.

Tuy nhiên, nghệ thuật thưởng trà Phổ Nhĩ vốn theo đuổi sự tĩnh lặng, tự nhiên, thanh tao và trong sáng, đồng thời hướng đến sự nội tâm sâu sắc và một thế giới tâm linh thanh cao. Những loại trà quá kích thích dễ khiến người thưởng trà bồn chồn, nóng nảy và dễ rơi vào trạng thái tâm lý bất ổn.

Đạo trà Phổ Nhĩ, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ tư tưởng Đạo giáo, coi "Đạo" là cốt lõi và "Tĩnh" là nguyên lý vận hành cơ thể. Khi tâm trạng bình ổn, tinh thần thư thái và bình an mới là trạng thái lý tưởng nhất. Do đó, nghệ thuật thưởng trà Phổ Nhĩ tương tự như phương pháp dưỡng sinh Đông y, luôn tránh việc kích thích quá mức, vì dễ dẫn đến tổn hao tinh thần, gây ra hậu quả lâu dài cho tâm lý và sức khỏe.

Chính vì vậy, loại Phổ Nhĩ lâu năm, đã ủ kỹ, không còn tính kích thích mạnh, là sự lựa chọn hàng đầu của những người hiểu sâu và yêu thích nghệ thuật thưởng trà Phổ Nhĩ.

Trà Phổ Nhĩ được làm từ lá trà cổ thụ lá to dạng cây gỗ lớn trên các dãy núi ở Vân Nam, với thành phần tự nhiên phong phú. Sau khi chế biến thành trà thành phẩm, trà trải qua quá trình lưu trữ và lên men lâu dài. Trong thời gian này, các polysaccharide (đường đa) và germani hữu cơ bên trong lá trà trải qua các phản ứng hóa học nhất định, giúp tăng cường giá trị dinh dưỡng và dược tính của trà.

Khi pha trà Phổ Nhĩ lâu năm, các thành phần quý giá này sẽ hòa tan vào nước trà. Sau khi thưởng thức, germani hữu cơ từ trà sẽ thấm vào cơ thể, lưu thông qua các kinh lạc, thúc đẩy sự lưu thông chân khí, đồng thời tăng cường chất lượng chân khí. Kết quả là người uống sẽ cảm nhận rõ rệt tác dụng bổ khí, giúp tăng cường sức khỏe toàn diện một cách tự nhiên và bền vững.

Trà khí của trà Phổ Nhĩ không chỉ là yếu tố vật lý hay hóa học mà còn là một trạng thái tinh thần sâu sắc mà người thưởng trà có thể cảm nhận qua quá trình thưởng thức. Đây chính là lý do khiến trà Phổ Nhĩ lâu năm được xem là một loại thảo dược quý và một phần không thể thiếu trong văn hóa trà Trung Hoa.

Trải qua hàng trăm năm, hàng triệu người đã thưởng thức trà, nhưng có bao nhiêu người thực sự cảm nhận được vẻ đẹp kỳ diệu của "khí trà"?

Thứ nhất, người hiểu biết sâu sắc về khí trà thực sự không nhiều. Thứ hai, trà có khí trà tốt lại càng khó kiếm.

Hầu hết các loại trà đều chứa các thành phần kích thích, có tác dụng tỉnh táo và làm sảng khoái đầu óc rất mạnh. Một số loại trà vừa có khí trà vừa có tác dụng nâng cao tinh thần, nhưng vì tác dụng kích thích thường xuất hiện nhanh và mạnh hơn, người uống thường dễ dàng bị cuốn vào cảm giác tỉnh táo ban đầu, trong khi khí trà lại thể hiện chậm rãi và tinh tế hơn, dẫn đến việc cảm nhận khí trà bị che khuất và bỏ qua.

Khí trà không phải là sự kích thích mạnh mẽ ngay tức thì, mà là một trạng thái sâu lắng, nhẹ nhàng nhưng bền bỉ, lưu thông từ từ trong cơ thể, giúp người thưởng trà cảm thấy thư thái, cân bằng và thanh tịnh. Chỉ những ai tĩnh tâm và hiểu biết sâu sắc về nghệ thuật trà mới có thể cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp mà khí trà mang lại.

4, Trà Tiên Lư Đồng là người đầu tiên cảm nhận được khí trà.

Người xưa tôn Lục Vũ là “Thần Trà”, vì vậy việc gọi Lư Đồng là “Tiên Trà” thật sự xứng đáng và không hề quá lời.

Mặc dù tác phẩm "Trà Kinh" của Lục Vũ là một cuốn sách hoàn chỉnh, còn “Tẩu Bút Tạ Mạnh Gián Nghị Ký Tân Trà” của Lư Đồng chỉ là một bài thơ ngắn, nhưng xét về nghệ thuật trà đạo và cảnh giới thưởng trà, rõ ràng tác phẩm của Lư Đồng bộc lộ sâu sắc kỹ năng thưởng trà và miêu tả một thế giới thần tiên thanh tao một cách nổi bật hơn.

Trong nhiều bài thơ về trà, các nhà thơ thường nhắc đến Lục Vũ - Thần Trà để làm tăng thêm vẻ đẹp chân thực trong thơ của mình. Tương tự, Lư Đồng - Tiên Trà cũng thường được dẫn vào thơ để nâng tầm cảnh giới nghệ thuật siêu nhiên.

Nếu so sánh giữa hai nhà thơ nổi tiếng cùng thời nhà Đường, thì Lục Vũ có thể được ví như Đỗ Phủ, trong khi Lư Đồng giống như Lý Bạch.

Đóng góp lớn nhất của Lục Vũ trong "Trà Kinh" là giới thiệu các loại trà nổi tiếng từ các châu thời Đường, ghi chép các công đoạn chế biến trà, phương pháp pha trà, cùng với các loại trà cụ. Với tư cách là người thực hành, ông đã tạo ra một di sản lớn lao cho nền văn hóa trà Trung Hoa.

Lư Đồng, mặt khác, chỉ bằng một bài thơ ngắn, đã nâng tầm nghệ thuật thưởng trà lên đến đỉnh cao của thi ca và triết lý.

Mặc dù tư liệu về Lư Đồng còn khá hạn chế, có thể chắc chắn rằng ông không chỉ có trình độ văn học cao, mà còn am hiểu sâu sắc triết lý Đạo gia, là người tiên phong đưa nghệ thuật trà đến cảnh giới của Đạo, đồng thời người đầu tiên cảm nhận được khí trà trong lịch sử văn hóa Trung Hoa.

5, Bảy chén dẫn lối cảm nhận Khí Trà.

Bài thơ "Bảy Chén Trà" của Lư Đồng:

Một chén, cổ họng dịu êm

Uống chén trà thứ nhất, cổ họng lập tức thấy dịu mát, trà làm tan biến cơn khát, làm ướt môi miệng.

Hai chén, xua tan nỗi cô đơn

Uống chén trà thứ hai, sự cô đơn và trống trải trong tâm trí cũng tan biến, trà giải khát, làm dịu lòng người, khiến tâm hồn trở nên thư thái.

Ba chén, tư duy sáng suốt

Uống chén trà thứ ba, mọi ý nghĩ rối ren đều được làm sạch, trà làm đầu óc sáng suốt, tâm trí trở nên minh mẫn, suy nghĩ thông suốt.

Bốn chén, toát nhẹ mồ hôi

Uống chén trà thứ tư, khí trà kích thích cơ thể, làm toát ra làn mồ hôi nhẹ nhàng, giúp cơ thể thư giãn, tâm trí thanh tịnh.

Năm chén, thanh sạch thân thể

Uống chén trà thứ năm, khí trà thấm sâu vào xương cốt, làm da dẻ trở nên mịn màng, cơ thể khoan khoái, tinh thần tràn đầy sức sống.

Sáu chén, giao cảm với tiên linh

Uống chén trà thứ sáu, khí trà lưu thông khắp kinh mạch, khai thông các huyệt đạo, khiến người uống cảm giác phiêu diêu, như giao cảm với tiên giới.

Bảy chén, hóa thành thần tiên

Uống chén trà thứ bảy, cảm giác như không thể chịu đựng nổi nữa! Khí trà bừng dậy, gió mát thổi từ nách, đôi tay như dang rộng đôi cánh, bay lên trời, phiêu diêu đến núi Bồng Lai tiên cảnh! Trà làm con người trở nên nhẹ nhàng, thanh thoát như thần tiên giữa chốn bồng lai tiên cảnh.

Đối với hầu hết những người thưởng trà, khái niệm "khí trà" vẫn còn rất mơ hồ. Khi có người nói “khí trà của loại trà này rất mạnh”, có thể hiểu điều đó từ một số khía cạnh sau:

Hương trà rất đậm: Ý chỉ mùi thơm của trà nồng nàn và mạnh mẽ khi ngửi.

Nước trà rất đậm: Chỉ việc màu nước trà rất sậm và đặc, tạo ấn tượng mạnh mẽ khi nhìn.

Thành phần trong trà rất dồi dào: Nghĩa là các dưỡng chất và khoáng chất trong trà rất phong phú, làm cho nước trà có vị đậm đà, tròn vị.

Vị trà chát và đắng mạnh: Điều này ám chỉ rằng trà có hàm lượng polyphenol và catechin cao, khiến nước trà có vị đắng, chát rõ rệt.

Cảm nhận đúng khí trà: Chỉ một số ít người thưởng trà sành điệu mới có thể cảm nhận đúng khí trà thực sự. Đây là năng lượng tinh túy tự nhiên mà trà tỏa ra, chỉ có thể nhận biết bằng sự cảm nhận sâu sắc trong quá trình thưởng thức, không đơn thuần là hương vị hay màu sắc.

Khí trà khi xâm nhập vào cơ thể, sẽ lưu thông qua các kinh lạc. Khi đạt đến cường độ nhất định, nó sẽ kích thích các lỗ chân lông, làm toát mồ hôi nhẹ, đồng thời ngưng tụ trong xương cốt, hóa thành một dòng năng lượng trong lành, dưỡng nuôi toàn bộ cơ bắp và xương cốt trong cơ thể.

Người uống sẽ cảm thấy gân cốt dần săn chắc, da thịt trở nên thanh mát và sảng khoái. Nếu khí trà tiếp tục tăng lên, cảm giác sảng khoái và thanh lọc sẽ dần hiện rõ, hội tụ thành một dòng năng lượng ấm áp, mạnh mẽ lưu chuyển trong cơ thể.

Cuối cùng, cơ thể sẽ như được tắm trong dòng nước trong lành, mát dịu, tạo nên một trạng thái thanh thoát, nhẹ nhàng, phiêu diêu và thư giãn tột độ, như thể hóa thân thành tiên, phiêu bồng trong ý cảnh an nhiên và thanh tịnh không gì sánh được.

Lư Đồng chắc chắn đã đạt đến trình độ tu luyện khí công rất cao, nhờ đó ông mới có thể sáng tác nên bài thơ “Bảy Chén Trà”, miêu tả công năng sâu xa mà trà mang lại.

Đối với người thưởng trà thông thường, khi khí trà thấm vào kinh lạc, họ chỉ cảm nhận được dòng năng lượng ấm áp lan tỏa khắp cơ thể, rồi các lỗ chân lông toát ra một làn mồ hôi nhẹ.

Tuy nhiên, một số người nhầm lẫn cho rằng hiện tượng này là do uống trà quá nóng. Trên thực tế, uống trà quá nóng cũng giống như uống rượu mạnh, khiến tuần hoàn máu tăng nhanh, nhiệt độ cơ thể tăng lên, dẫn đến toát mồ hôi.

Khí trà chân chính không phải là hiệu ứng vật lý đơn thuần do nhiệt độ của nước trà, mà là một làn sóng năng lượng tự nhiên lưu thông trong cơ thể, kích thích các huyệt đạo, mang lại cảm giác ấm áp, thư thái và thanh tịnh.

Khí trà chân chính khi xâm nhập vào cơ thể, sẽ thúc đẩy sự lưu thông của chân khí trong các kinh lạc, làm tăng nhiệt độ cơ thể, dẫn đến toát mồ hôi.

Tuy nhiên, khi trà quá nóng kết hợp với khí trà, chúng sẽ cùng nhau làm cơ thể ấm lên và đổ mồ hôi, đây là hiện tượng rất phổ biến.

Mồ hôi do khí trà kích thích thường là mồ hôi nhẹ, mỏng và mịn, như làn sương sớm, toát ra một cách êm dịu và dễ chịu.

Ngược lại, mồ hôi do trà quá nóng sẽ là mồ hôi đậm đặc, chảy nhiều, thậm chí có thể dẫn đến toát mồ hôi ướt đẫm toàn thân. Đây là hiệu ứng vật lý do nhiệt độ cao, khác hẳn với mồ hôi thanh khiết do khí trà tự nhiên mang lại.

6, Hứa Diên Huân cảm nhận khí trà Phổ Nhĩ.

Vào thời nhà Thanh, Hứa Diên Huân, một nho sinh ở Phủ Phổ Nhĩ, đã sáng tác bài thơ dài "Phổ Nhĩ Ngâm" vào niên hiệu Quang Tự. Câu áp chót trong bài thơ “休休两腋自更风” (Hưu hưu lưỡng dịch tự canh phong) được coi là lần đầu tiên khái niệm khí trà Phổ Nhĩ xuất hiện trong văn chương.

Với sự miêu tả tinh tế và sâu sắc này, Hứa Diên Huân xứng đáng được tôn vinh là người đầu tiên cảm nhận và ghi lại khí trà Phổ Nhĩ trong lịch sử văn hóa Trung Hoa. Danh hiệu ấy hoàn toàn xứng đáng!

Thưởng trà Phổ Nhĩ tốt nhất là uống khi trà còn ấm vừa phải. Nếu uống trà quá nóng, hơi nóng sẽ lấn át khí trà, làm tăng tuần hoàn máu, dẫn đến toát mồ hôi đơn thuần, mất đi trải nghiệm tinh tế của trà.

Ngược lại, nếu để trà nguội mới uống, nước trà lạnh sẽ hạ thấp nhiệt độ cơ thể, không kích thích được cảm giác ấm áp và khí trà khó lưu thông trong kinh mạch, khiến người uống khó đạt đến trạng thái thư thái và phiêu bồng như khi thưởng trà đúng cách.

Thưởng trà Phổ Nhĩ nên uống chậm rãi, từ tốn là cách phù hợp nhất. Nếu uống quá vội vàng hay uống trong tâm trạng căng thẳng, khí trà sẽ không thể phát huy hết tác dụng bên trong cơ thể.

Điều này tương tự như trong luyện tập khí công, nơi "dẫn khí bằng ý niệm" là nguyên tắc quan trọng nhất. Nếu hành động quá vội vàng, tâm trí căng thẳng, không thể tập trung ý niệm, thì khí sẽ không thể lưu thông trơn tru.

Ngay cả khi khí trà đã thấm vào các kinh lạc, nếu ý thức rối loạn và tâm trí phân tán, người uống cũng khó cảm nhận được sự lưu thông của khí trà, thậm chí có thể xảy ra hiện tượng “khí hóa không tốt”, khiến khí trà không thể hòa vào kinh lạc để lưu thông và phát huy công dụng.

Do đó, thưởng trà Phổ Nhĩ không chỉ đơn giản là uống trà mà còn là một nghi lễ tĩnh tâm, giúp kết nối giữa cơ thể và tâm trí, đạt đến trạng thái thư giãn và an nhiên tuyệt đối.

Nếu muốn cảm nhận được khí trà Phổ Nhĩ, tốt nhất nên chọn loại trà Phổ Nhĩ đã được ủ lâu năm. Trà Phổ Nhĩ có thể phát huy khí trà mạnh mẽ là nhờ vào quá trình ủ lâu dài và lên men tự nhiên (hậu lên men).

Thông thường, trà Phổ Nhĩ từ 30 đến 40 năm trở lên mới có thể phát huy khí trà rõ rệt khi pha. Chất lượng của nguyên liệu trà cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Loại trà tốt nhất nên xuất xứ từ các vùng núi lớn ở tỉnh Vân Nam, nơi các cây trà cổ thụ lá to phát triển tự nhiên trong môi trường nguyên sơ.

Các thành phần quý giá trong lá trà, đặc biệt là germani hữu cơ (hữu cơ锗), có tác dụng bổ sung chân khí, lưu thông kinh mạch và dưỡng sinh cơ thể. Đây chính là lý do tại sao những người sành trà lại đặc biệt yêu thích trà Phổ Nhĩ cũ lâu năm chất lượng cao, vì họ không chỉ thưởng thức hương vị mà còn cảm nhận được khí trà tinh túy giúp bồi bổ sức khỏe và tăng cường sinh lực.

Người có kinh nghiệm thưởng trà Phổ Nhĩ thường nhạy cảm đặc biệt với khí trà. Khi ngụm trà vừa vào miệng, họ đã có thể phân biệt được độ mạnh yếu của khí trà. Trà có khí mạnh sẽ tạo cảm giác chắc khỏe (lực đạo) rõ rệt trong khoang miệng.

Điều này tương tự như một thầy thuốc Đông y chỉ cần nhai một loại dược liệu là có thể nhận biết được tính chất nóng hay lạnh của nó.

Khi uống nước trà có khí mạnh, người thưởng trà dễ bị ợ hơi, sau đó cảm giác hơi nóng lan tỏa trong ngực và bụng, bùng lên và khuấy động bên trong cơ thể. Lỗ chân lông dần giãn nở, mồ hôi nhẹ hoặc hơi ấm từ từ thoát ra ngoài, giúp cơ thể trở nên thư thái, dễ chịu.

Nếu tiếp tục thưởng trà, đúng như Trà Tiên Ngọc Xuyên Tử (Lư Đồng) đã miêu tả trong "Bài ca Bảy Chén Trà", khi uống đến chén thứ bảy, khí trà hòa vào làn gió trong lành, cơ thể phiêu diêu như thể hóa tiên, bước vào cõi thanh tịnh nhẹ nhàng không còn vướng bận trần gian!

7, Các dẫn chứng Khí Trà của Trà Phổ Nhĩ

Ví dụ về khí trà - Trường hợp 1

Năm 1993, tại Kuala Lumpur, Malaysia, diễn ra Giải vô địch võ thuật Thế giới lần thứ hai. Trong giải đấu này, cô Lam Hiếu Cần, một vận động viên Thái Cực Quyền của đội tuyển võ thuật Đài Bắc, đã có trải nghiệm đặc biệt liên quan đến khí trà Phổ Nhĩ.

Trước khi thi đấu, cô Lam tập luyện trong sân thi đấu và được người hướng dẫn pha một bình nước nhỏ chứa trà Phổ Nhĩ niên đại 60 năm. Cô uống trà để giải khát nhưng bất ngờ nhận thấy khí lực trong cơ thể trở nên mạnh mẽ khác thường, giúp tăng cường cảm giác năng lượng và khí thế trong lúc luyện tập Thái Cực Quyền.

Trong thi đấu Thái Cực Quyền, ngoài kỹ thuật động tác, khí thế và phong cách thể hiện cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng để giành chiến thắng. Nhận thấy khí trà giúp tăng cường sức mạnh nội tại, huấn luyện viên Lương Tú Kim đã pha trà Phổ Nhĩ cho cô Lam uống trước mỗi buổi tập, kể cả trước trận đấu chính thức, giúp cô bổ sung khí lực, tăng cường khí thế và thể hiện tốt hơn trên sàn đấu.

Kết quả, cô Lam đã giành huy chương đồng cá nhân (hạng ba) trong giải đấu này. Sau khi trở về Đài Bắc, cô đã tìm đến người pha trà và xin thêm hơn mười bánh Phổ Nhĩ này cùng một ống trà Phúc Lộc Cống Trà, để tiếp tục sử dụng trong các buổi tập luyện sau này.

Ví dụ về khí trà - Trường hợp 2

Ông Vương Mẫn Thành, Tổng thư ký Hiệp hội Trà Phổ Nhĩ Trung Quốc, đồng thời là nhà sưu tập trà Phổ Nhĩ nổi tiếng, có kinh nghiệm thưởng trà sâu sắc.

Một ngày nọ, ông mời ông Lữ Minh, một người luyện khí công lâu năm, đến thưởng trà. Ông Vương pha trà Phổ Nhĩ chín mươi năm tuổi của thương hiệu Cửu Khánh Lão Hiệu (九十年同庆老号圆茶), loại trà đã ủ rất lâu, khiến vị trà trở nên nhạt, gần như không còn mùi vị khi uống.

Ông Lữ Minh ban đầu chỉ uống trà như uống nước lọc, không mong đợi gì đặc biệt. Nhưng trong cuộc trò chuyện thoải mái, khí trà bắt đầu lưu chuyển trong cơ thể ông, giống như đang luyện khí công dẫn khí. Cảm giác nóng ấm lan tỏa mạnh mẽ, tạo nên cảm giác rõ rệt như lời miêu tả của Ngọc Xuyên Tử trong bài "Bảy Chén Trà":

“Cơ thể trong sạch, thông suốt tiên khí, hai nách sinh ra làn gió mát”

“Cảm giác thanh tao, nhẹ nhàng, dễ chịu đến lạ thường.”

Ông Lữ Minh vô cùng kinh ngạc, hoàn toàn không ngờ trà Phổ Nhĩ lâu năm lại có thể kích hoạt khí cảm mạnh mẽ đến như vậy. Từ đó, ông trở thành người yêu thích trà Phổ Nhĩ, đồng hành cùng ông Vương Mẫn Thành trong hành trình thưởng trà và khám phá khí trà.

Ví dụ về khí trà - Trường hợp 3

Ông Tô Thanh Tiêu, giáo viên tại Trường Trung học Kỹ thuật Bạch Hà, đồng thời là huấn luyện viên Thái Cực Quyền, năm nay 40 tuổi. Từ thời học sinh, ông đã đam mê luyện Thái Cực Quyền và ngồi thiền, kết hợp giữa động và tĩnh công để rèn luyện cả cơ thể lẫn tinh thần. Học trò của ông hiện nay đã có mặt khắp nơi và nhiều người đã trở thành võ sư nổi tiếng.

Thái Cực Quyền và Khí Công

Bản thân Thái Cực Quyền vốn đã là một môn khí công, được xem là “động công” trong các phương pháp luyện khí. Nhiều bậc thầy khí công nhận định rằng Thái Cực Quyền là phương pháp luyện khí tốt nhất. Tuy nhiên, khi tập đến cảnh giới lưu thông khí trong cơ thể, việc kết hợp thêm ngồi thiền tĩnh công sẽ đẩy nhanh quá trình luyện khí, giúp đạt cảnh giới cao hơn dễ dàng hơn.

Trải nghiệm Khí Trà

Ông Tô Thanh Tiêu nhận thấy rằng uống trà Phổ Nhĩ chất lượng tốt giúp đẩy nhanh quá trình luyện Thái Cực Quyền. Mỗi lần thưởng thức trà Phổ Nhĩ lâu năm, ông cảm nhận rõ rệt khí nóng bốc lên trong bụng, đai lưng và vùng quanh hông trở nên ấm áp, tạo cảm giác năng lượng bừng dậy mạnh mẽ.

Khi thưởng thức trà Phổ Nhĩ Cửu Khánh Lão Hiệu (九十年同庆老号普洱圆茶), ông cảm thấy một luồng khí nóng từ huyệt Mệnh Môn (vùng thắt lưng), di chuyển dọc theo cột sống đi lên, lan tỏa khắp cơ thể, làm cơ thể thư giãn, dễ chịu. Cảm giác này giống như đang thực hành khí công, khiến cơ thể trở nên nhẹ nhàng, thông suốt và khí huyết lưu thông mạnh mẽ, như thể đang luyện công trong trạng thái lý tưởng.

Kết hợp Thái Cực Quyền và Trà Phổ Nhĩ

Nhờ trải nghiệm thực tế, ông Tô nhận ra rằng trà Phổ Nhĩ không chỉ là thức uống thông thường, mà còn có thể giúp hỗ trợ luyện Thái Cực Quyền và khí công. Từ đó, ông đưa việc uống trà Phổ Nhĩ vào chương trình giảng dạy Thái Cực Quyền, khuyến khích học trò kết hợp đánh quyền và uống trà Phổ Nhĩ để tăng cường năng lượng và cải thiện nội lực.

Ví dụ về khí trà - Trường hợp 4

Thích Tái Môn Pháp sư, người Hàn Quốc, là một họa sĩ thư pháp và thiền họa nổi tiếng. Ông xuất gia từ nhỏ, đã có hơn 25 năm kinh nghiệm uống trà, chủ yếu là trà xanh Hàn Quốc.

Trà và Thiền trong Phật giáo Hàn Quốc

Các nhà sư Hàn Quốc thường có kiến thức sâu rộng về nghệ thuật trà đạo, coi thưởng trà là môn học bắt buộc trong quá trình tu tập. Đối với họ, đạo trà và đạo thiền có mối liên hệ mật thiết, hỗ trợ lẫn nhau trên hành trình tu luyện tinh thần.

Tuy nhiên, Pháp sư Thích Tái Môn chia sẻ rằng có những lúc uống quá nhiều trà xanh, ông bị run tay và khó chịu trong dạ dày, buộc phải giảm bớt lượng trà uống hàng ngày.

Trải nghiệm với Trà Phổ Nhĩ

Ba năm trước, trong một dịp tình cờ, Pháp sư Thích Tái Môn được uống trà Phổ Nhĩ lần đầu tiên. Trước đó, ông nghe nói nhiều về trà Phổ Nhĩ, nhưng chưa từng thử. Khi nếm thử nước trà Phổ Nhĩ, ông không cảm thấy hương vị gì đặc biệt và cũng không thấy ngon như người ta vẫn tán dương, nhưng cũng không khó uống.

Sau khi uống hai chén trà, ông ngồi thiền bên cạnh mà không kỳ vọng gì. Tuy nhiên, một cảm giác kỳ lạ dần xuất hiện:

• Lồng ngực nóng lên, như có dòng khí ấm áp lan tỏa.
• Cơ thể bắt đầu nóng dần, hơi toát mồ hôi nhẹ.
• Hai lòng bàn tay ửng đỏ, cảm giác thư thái, dễ chịu không thể diễn tả bằng lời.

Phản ứng nhạy bén của bậc chân tu

Do cảnh giới thiền cao, Pháp sư Thích Tái Môn ăn chay trường, thậm chí chỉ ăn thực phẩm sống, tránh xa mùi vị thế tục. Cơ thể ông rất nhạy cảm với những thay đổi trong môi trường xung quanh.

Nếu có người lạ đến gần, động vật xuất hiện, hay thời tiết thay đổi đột ngột, ông đều cảm nhận được trước thông qua những điềm báo tinh tế từ cơ thể.

Vì thế, phản ứng của cơ thể ông với khí trà Phổ Nhĩ trở nên rất mạnh mẽ và rõ ràng, vượt xa những người uống trà thông thường.